Transcendente meditatie (TM) is een specifieke vorm van stille mantra-meditatie ontwikkeld door Maharishi Mahesh Yogi. Het wordt beoefend gedurende 20 minuten, twee keer per dag, terwijl men comfortabel zit met de ogen gesloten. De focus ligt op het moeiteloos herhalen van een persoonlijk mantra. Een mantra is een geluid, woord of zin die specifiek voor de beoefenaar wordt gekozen en waarvan wordt aangenomen dat deze helpt om het bewustzijn te transcenderen — dat wil zeggen verder te gaan dan het denkproces om een staat van zuiver bewustzijn of rust te bereiken.
Hoewel TM lesgevers gewoonlijk aanbevelen dat nieuwe studenten formeel worden geïnstrueerd om hun persoonlijke mantra correct te ontvangen en technieken adequaat toe te passen, zijn er andere transcenderende meditatietechnieken en benaderingen die mensen kunnen verkennen om vergelijkbare voordelen als TM te bereiken zonder strikt aan één methode vast te houden. Enkele hiervan kunnen meer algemeen toepasbaar zijn:
- Mantra Meditatie: Dit lijkt sterk op TM maar vereist geen formele training of kosten. Men kan zelf uit verschillende tradities een mantra kiezen (zoals “Om”, “Vrede”, of “Liefde”) en zich hierop focussen tijdens de meditatie.
- Mindfulness Meditatie: Bij mindfulness ligt de focus niet per se op transcendence maar eerder op het volledig aanwezig zijn in het moment, zonder oordeel over passerende gedachten of sensaties.
- Zazen (Zen Meditatie): Zazen kan helpen bij de ervaring van transcendence door simpelweg stilte en ademhaling te observeren zonder hechting aan gedachten.
- Hartgerichte meditatie: Door je focus naar hartgebied of liefdevolle vriendelijkheidmeditaties (Metta-meditaties) te verleggen, kun je soortgelijke transcendentale ervaringen bereiken door vibraties van liefde en compassie uitstraalt.
- Visualisatiemethodes: Visualiseringsmeditaties waarbij men zich iets enorm positiefs voorstelt—zoals zweven in een blauwe hemel—kan ook leiden tot transcendentale statenvan bewustzijn.
Ondanks deze opties raden voorstanders van TM nog steeds officiële training aan omdat ze geloven dat dit de meest authentieke en effectieve manier is om toegang te krijgen tot deze staat van bewustzijnsverruiming via specifiek gepersonaliseerde instructies rondom de individuele beoefenaar’s unieke trillingsfrequentie oftewel ‘mantra’. Onderzoek heeft voordelen getoond zoals stressreductie, verbeterd cognitief functioneren en gezondheidsvoordelen bij regelmatige beoefening van transcendente meditatietechnieken.